Określenie „telefon VoIP” odnosi się do urządzenia lub programu wykorzystującego technologię Voice over Internet Protocol (VoIP). Technologia VoIP umożliwia użytkownikowi wykonywanie połączeń głosowych przez szerokopasmowy Internet, a nie przez tradycyjne łącze analogowe.
Telefon VoIP może wyglądać tak samo jak tradycyjny, biurowy telefon stacjonarny. Diabeł tkwi w szczegółach. Zamiast transmisji przez fizyczną parę przewodów miedzianych VoIP wykorzystuje Internet do transmisji połączeń głosowych w postaci pakietów danych. Systemy telefoniczne VoIP mogą być również aplikacją, tzw. „telefonem programowym” (softphone), i nie wymagać stacjonarnego sprzętu telefonicznego.